Kwanini UTI siyo ugonjwa wa zinaa (STI)?

June 23, 2025

#1

Kama UTI inaweza kuambukizwa kupitia ngono, kwa nini haisemwi kuwa ni ugonjwa wa zinaa (STI)?

Kwanini UTI siyo ugonjwa wa zinaa (STI)?

1. Chanzo chake si lazima kiwe ngono

UTI (Urinary Tract Infection) hupatikana hata bila kushiriki ngono. Hii ndiyo sababu kuu inayoifanya isihesabiwe kuwa ni STI.

• Watu wa jinsia zote, hata watoto, wazee, na hata bikira (watu wasiowahi kushiriki ngono) wanaweza kupata UTI.
• Maambukizi mengi ya UTI (hasa kwa wanawake) husababishwa na bakteria kutoka kwenye haja kubwa, hasa Escherichia coli (E. coli), ambao huingia kwenye njia ya mkojo bila hata kufanya ngono.

2. Husababishwa na bakteria wa kawaida wa mwilini

• Bakteria wanaosababisha UTI kwa kawaida huishi kwenye ngozi, utumbo au uke.
• Wanaweza kuhamia kwenye mfumo wa mkojo kwa sababu ya usafi duni, kuvaa nguo za kubana, au kubana mkojo kwa muda mrefu — si kwa sababu ya kuambukizwa kutoka kwa mtu mwingine.

3. Si kila mtu anayeshiriki ngono anaipata

• Kama UTI ingekuwa ni STI, basi kila mtu anayefanya ngono na mtu mwenye UTI angepata moja kwa moja, kama ilivyo kwa magonjwa kama kisonono au kaswende.
• Lakini UTI haiambukizwi moja kwa moja kila mara kupitia ngono. Inaweza kusababishwa na msuguano au usumbufu wa eneo la urethra, lakini si lazima mtu mwingine awe chanzo.

4. Inatibiwa kwa njia tofauti na magonjwa ya zinaa

• UTI hutibiwa kwa antibiotiki za kawaida zinazolenga mfumo wa mkojo, si dawa maalum za STI.
• Kwa STI, uchunguzi maalum unahitajika, kama vile PCR test, VDRL, au urethral swab.
• Pia, kwa STI, mara nyingi huchukuliwa hatua ya kutibu wote wawili (wenza), lakini kwa UTI, haimlazimu mwenza atibiwe ikiwa hana dalili.

Lakini UTI inaweza kuhusiana na tendo la ndoa... Je, hiyo si ya kutatanisha?

Ni kweli. Kuna kitu kinaitwa "honeymoon cystitis", ambapo mwanamke hupata UTI baada ya tendo la ndoa — hasa mara ya kwanza au baada ya muda mrefu. Hii si kwa sababu ya kuambukizwa, bali kwa sababu msuguano huchochea bakteria kutoka karibu na uke au haja kubwa kuingia kwenye njia ya mkojo.

Hili linaonyesha kwamba ingawa ngono inaweza kuchochea UTI, si lazima iwe imeambukizwa kutoka kwa mwenza.

Tofauti ya UTI vs STI kwa kifupi:

Kipengele	UTI	STI
Chanzo	Bakteria wa kawaida (hasa E. coli)	Vimelea maalum vinavyopatikana kwa ngono
Njia kuu ya maambukizi	Usafi duni, kushikilia mkojo, nk.	Ngono (oral, vaginal, anal)
Huambukizwa kupitia ngono?	Inaweza, lakini si mara zote	Ndiyo, kila wakati
Husambaa kwa ngono?	Sio lazima	Ndiyo
Mhusika lazima awe anashiriki ngono?	Hapana	Ndio
Mfano wa vimelea	E. coli, Klebsiella	Gonorrhea, Chlamydia, HIV, Herpes

Hitimisho:

UTI si ugonjwa wa zinaa kwa sababu:

• Haihitaji ngono ili mtu aambukizwe.
• Inasababishwa na bakteria wa kawaida wa mwilini.
• Inaweza kutokea kwa watu wasiowahi kushiriki ngono.
• Njia yake ya matibabu na usambazaji ni tofauti na magonjwa ya zinaa.

Lakini: Ngono inaweza kuchochea au kusaidia kueneza bakteria, hasa kama usafi hautazingatiwa — hivyo ni muhimu kuchukua tahadhari.