Down Syndrome ni hali ya kinasaba (genetic disorder) ambayo hutokea mtoto anapozaliwa akiwa na nakala ya ziada ya kromosomu namba 21. Hii inasababisha matatizo mbalimbali ya kimwili, kiakili, na maendeleo ya mtoto.
Kwa kawaida, binadamu wana kromosomu 46 (23 kutoka kwa mama, 23 kutoka kwa baba), lakini mtoto mwenye Down Syndrome huwa na kromosomu 47 kwa kuwa kuna nakala ya ziada ya kromosomu namba 21 (hii inajulikana kama trisomy 21).
DALILI ZA UGONJWA WA DOWN SYNDROME NI PAMOJA NA;
1. Mtoto kuzaliwa na shingo fupi sana kuliko kawaida
2. Mtoto kuzaliwa na uso bapa pamoja na pua
3. Mtoto kuzaliwa na masikio madogo sana kuliko kawaida
4. Mtoto kuzaliwa na shida ya ulimi kutokeza nje
5. Mtoto kuzaliwa na mikono pamoja na miguu midogo sana
6. Mtoto kuzaliwa na vijinukta vyeupe kwenye sehemu nyeusi ya jicho
7. Mtoto kuzaliwa mfupi sana kuliko kawaida
8. Mtoto kuzaliwa na viganja vya mikono vikiwa na mstari mmoja tu.
Dalili za Down Syndrome kwa Watoto,Soma Zaidi hapa chini.
Dalili hutofautiana kati ya mtoto mmoja na mwingine, lakini mara nyingi huwa ni:
- Uso wa kipekee (facial features):
- Uso wa mviringo au bapa (flat face)
- Macho yake kuangalia upande wa juu au pembeni(upslanting eyes)
- Pua ndogo na mdomo mdogo
- Masikio madogo au ya tofauti kimuundo
- Ulimi ambao mara nyingine hutoka nje
- Kuchelewa kwa ukuaji wa akili na mwili:
- Kiwango cha akili kuwa cha chini kuliko kawaida (mild to moderate intellectual disability)
- Kuchelewa kujifunza kutembea, kuongea, au kujifunza vitu vingine vya maendeleo kwa Mtoto
- Misuli kuwa dhaifu (hypotonia) hasa wakiwa wachanga
- Mikono yenye alama ya kipekee kwenye viganja (single palmar crease)
- Shingo fupi na kichwa kidogo
- Urefu wa mwili kuwa chini ya wastani kwa umri husika.
Magonjwa Yanayohusiana na Down Syndrome
Watoto wenye Down Syndrome wako kwenye hatari kubwa ya:
- Matatizo ya moyo (congenital heart defects)
- Shida za kusikia na kuona
- Matatizo ya mfumo wa chakula (mfano duodenal atresia)
- Matatizo ya tezi ya thyroid
- Maambukizi ya mara kwa mara
- Udhaifu wa misuli (hypotonia) unaoweza kusababisha matatizo ya misuli na mifupa n.k.
Chanzo Kikuu cha Down Syndrome
Chanzo kikuu ni kosa la mgawanyiko wa seli wakati wa kutungwa kwa mimba (nondisjunction), ambapo husababisha nakala ya ziada ya kromosomu 21. Hili si kosa la mzazi wala haliathiriwi na tabia ya wazazi isipokuwa:
- Umri mkubwa wa mama: Hii huongeza Hatari, Fahamu hatari ya kuza mtoto wa aina hii huweza kuongezeka zaidi mama anapokuwa na umri wa miaka 35 na kuendelea.
- Historia ya kupata mtoto mwenye Down Syndrome hapo kabla.
Je, Down Syndrome Inatibika?
Hakuna tiba ya kuondoa Down Syndrome. Hata hivyo, matibabu hufanyika kulingana na matatizo yanayojitokeza, ikiwemo:
- Upasuaji wa matatizo ya moyo
- Tiba ya fiziotherapia kwa misuli(Mazoezi)
- Programu za elimu maalum kusaidia uwezo wa kujifunza
- Dawa kwa matatizo ya tezi ya thyroid au mengineyo
Watoto wengi wenye Down Syndrome wakipata msaada mapema wanaweza kuishi maisha ya furaha na kujitegemea kiasi fulani.
Muhimu Kujua
✔ Down Syndrome siyo ugonjwa unaoambukiza
✔ Kila mtoto ni wa kipekee, wengine huathirika kidogo, wengine zaidi
✔ Mapenzi, msaada wa kifamilia, tiba sahihi na elimu ni muhimu sana
REPLY HAPA
image quote pre code