Kukosa Vitamini C (ascorbic acid) kunajulikana kitaalamu kama scurvy ikiwa ni kwa kiwango kikubwa na muda mrefu. Hii ni hali inayotokea pale mwili unapokosa vitamini C ya kutosha kwa muda mrefu, na inaweza kuathiri afya kwa ujumla.
Chanzo cha Kukosa Vitamini C
Kukosa vitamini C husababishwa na:
-
Lishe duni – Kutokula matunda na mboga mbichi kama:
- Machungwa, ndimu, mapera, matunda ya waridi
- Pilipili mboga (green peppers)
- Nyanya mbichi
- Mboga za majani kama mchicha na sukuma wiki
-
Kuvitibu vyakula kupita kiasi – Kupika kwa muda mrefu huua vitamini C (ni nyeti kwa moto).
-
Ulevi sugu – Hupunguza hamu ya kula na huzuia ufyonzwaji wa vitamini.
-
Ugonjwa wa akili au msongo wa mawazo sugu – Unaweza kupunguza hamu ya kula lishe bora.
-
Ugonjwa wa njia ya chakula – Kama magonjwa ya utumbo mpana (Crohn's disease), yanaweza kuzuia ufyonzaji wa vitamini C.
Dalili za Kukosa Vitamini C
Dalili huanza polepole, na zinaweza kuwa:
Mapema:
- Uchovu wa kupindukia
- Udhaifu wa misuli
- Maumivu ya viungo na misuli
Baadaye:
- Kuvuja damu kwenye fizi na meno kuwa na shida
- Ngozi kuwa kavu na kupasuka
- Vidonda kuchelewa kupona
- Kuvimba na kuumizwa kwa miguu au mikono
- Madoa meusi au ya damu chini ya ngozi (petechiae/purpura)
- Kuvunjika kwa nywele (nywele nyembamba na nyekundu zenye mikunjo)
- Upungufu wa damu (anemia)
Kwa watoto:
- Kukua polepole
- Maumivu ya mifupa
- Kuwashwa au kutojisikia vizuri muda mwingi
Jinsi ya Kuzuia/Tiba
-
Kula vyakula vyenye vitamini C kila siku, kama:
- Machungwa, limao, zabibu
- Mapera (guava)
- Nyanya
- Pilipili mboga (haswa ya kijani au nyekundu)
- Mboga mbichi za majani
-
Vidonge vya vitamini C – hupendekezwa kwa wale walio na upungufu mkubwa au waliopata scurvy.
-
Epuka kupika vyakula kwa muda mrefu – Kula mbichi au chemsha kidogo tu.
Ukihisi una dalili hizo, ni vyema kufanya vipimo vya damu au kumuona daktari ili kuhakikisha kama kweli una upungufu wa vitamini C au kuna chanzo kingine.
.jpeg)
REPLY HAPA
image quote pre code